Apple insan haklarına olan desteğini açıklarken, “Bilginin özgürce akmasının kritik önemini” vurguluyor. Ancak Apple aynı zamanda bilginin özgürce akmasına izin vermeyen, Çin’de bir parti devleti tarafından yönetilen bir ülke ile de yakından ilişkilidir. Apple, yerel yasalara uymak zorunda olduğunu söylüyor, hatta bu yasaların Çin’deki diktatörlük yasaları olduğunu ve şirketin insan haklarına olan taahhütlerinin aksine olduğunu kabul ediyor.
Bu gerilim yıllardır var ve Apple’ın Çin’deki App Store’u inceleyen yeni bir rapor sonuçlarını gösteriyor. Mağazada dünya genelinde mevcut olan birçok uygulama bulunmuyor, bunun bir kısmı direkt olarak Çin’in sansürü sebebiyle. Rapor, Çin’deki internet sansürünü izleyen ve sorgulayan Greatfire.org ile küresel ifade özgürlüğünü savunan Article 19 tarafından hazırlandı.
Uygulamalar, dijital yaşam ve ticaretin büyük bir parçasıdır. Apple’a göre App Store’da 1.8 milyon uygulama, 734.6 milyon haftalık ziyaretçi, 787 milyon haftalık indirme ve 52.6 milyar haftalık otomatik uygulama güncellemesi bulunuyor. Apple bize yaptığı bir açıklamada, “App Store, geliştiricilerin küresel olarak yararlandığı ekonomik bir mucizedir. Bir yıl içinde 1.1 trilyon dolarlık bir ticareti kolaylaştırdı, bunun içinde Çin’e 570 milyar dolarlık bir kısmı düştü ve bunun yüzde 90’ı geliştiricilere gitti” diyor.
Çin’in App Store’u dünyadaki en izole olanıdır. Yapılan yeni rapora göre, dünya genelinde en çok indirilen 108 uygulamanın 55’i Çin’de mevcut değil ve diğer dokuzu Çin hükümeti tarafından engellenmiş durumda. En çok indirilen dünya genelindeki 10 uygulamanın hiçbiri Çinliler tarafından erişilebilir değil. Oyunlar, Çin’de kullanılamayan uygulamaların en büyük kategorisini oluşturuyor. Oyunlar, sıkı Çin lisanslama gereksinimlerine tabiidir. Çin hükümeti geçen yıl Apple’a 1.285 uygulama kaldırma talebinde bulundu ve bunların 1.067’si yasal olarak gereken lisansa sahip olmadığı için kaldırılan oyun uygulamalarıydı.
Çin App Store’da indirilemeyen uygulamalar arasında sanal özel ağlar (VPN’ler) de bulunuyor. VPN’lerin devlete onaylatılması gerekiyor. Apple, en büyük VPN’leri App Store’dan 2017’de kaldırmıştı. Ayrıca, gizlilik ve dijital güvenlik uygulamaları da App Store’da mevcut değil. Üçüncü olarak, sosyal medya ve iletişim uygulamaları da ya mevcut değil ya da engellenmiş durumda.
Apple, Çin’deki yerel yasalara uymak zorunda olduğunu belirtiyor ve Çin’de aktif kalmaya kararlı olduğunu söylüyor. Ancak Apple, Çin’in App Store’dan uygulama kaldırma talepleri konusunda daha şeffaf olabilir. Şu anda, Apple toplam sayıları listelesede, Çin’in hangi uygulamaları kaldırmayı denediğini belirtmiyor. Bu bilgiye daha fazla ışık tutmak, şirketin açıklık taahhüdünü yerine getirme yolunda faydalı bir adım olabilir.
