Türkiye’nin PKK Çatışması: Görsel Bir Anlatım – Kriz Grubu

Temmuz 2015’te, iki buçuk yıl süren ateşkes bozuldu ve Türk güvenlik güçleri ve PKK militanları arasındaki çatışma, Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği tarafından terör örgütü olarak tanınan PKK’nın neredeyse dört on yıllık en ölümcül dönemine girdi. 2015-2017 yılları arasında şiddet, Türkiye’nin çoğunlukla Kürt nüfusuna sahip güneydoğusundaki bazı kentsel merkezlerde toplulukları harap etti ve zaman zaman ülkenin en büyük metropol merkezlerine kadar yayıldı. 2017’den itibaren, çatışma Türkiye’nin güneydoğusundaki kırsal bölgelere kaydı. Türk ordusu, daha fazla militanı Türkiye dışına ittikçe, 2019’da çatışmanın odak noktası Kuzey Irak ve Kuzey Suriye’ye kaydı. Uluslararası Kriz Grubu, bu çatışmanın neden olduğu ölümleri derleyen ve savaş olaylarının verilerini analiz eden Birden Çok Konum ve Olay Veri Projesi (ACLED) tarafından kaydedilen şiddetli olaylar hakkında veri tabanı oluşturdu. Platform üzerinde görselleştirilen veriler, Türkçe medya, Türk ordusu, yerel Kürt hakları grupları ve PKK ve yan kuruluşlarının web sitelerinden elde edilen bilgilere dayanmaktadır. Kriz Grubu’na göre Eylül 2023 tarihinde güncellenen ölüm sayısına göre, PKK çatışmasında Türkiye’nin ölüm hızı 2015-2016 kışında zirveye ulaştı. Bu dönemde, çatışma Türkiye’nin güneydoğusundaki birkaç çoğunlukla Kürt olan kentsel bölgede yoğunlaşmıştı. Bu bölgelerde, PKK’ya bağlı genç milisler, kontrolü ele geçirmek için barikatlar ve hendekler oluşturmuşlardı. Türk güvenlik güçleri, bu kentsel merkezlerde kontrolü Haziran 2016 civarlarında tekrar sağladı. O zamandan beri, ölümlerin hızı giderek azalmaktadır. Devlet güvenlik kuvvetine göre PKK militanlarının öldürme oranı, savaş alanındaki güç dengesinin değişimini gösteren iyi bir göstergedir. 2015 Temmuz’undan bu yana, Suriye doğumlu militanların ölümleri, Türkiye doğumlu militan ölümlerinin artmasıyla artmıştır. 2015 Temmuz’undan bu yana, PKK’nın gerçekleştirdiği saldırılar ve çatışmalar en az 1.454 güvenlik kuvveti üyesini öldürdü. Bu ölümlerin 1020’si asker, 304’ü polis memuru ve 130’u köy korucusu (Türk devleti tarafından silahlandırılan ve finanse edilen etnik Kürtlerden oluşan paramiliter güçler) olarak kaydediliyor. Eylemlerle monte edilmiş patlayıcılar, ateşkesin sona ermesinden bu yana tüm devlet kuvveti üyelerinden 568’ini öldürdü. Ek olarak, adi insanlar tarafından öldürülen 46 kişi ile roketatarlarla bir saldırıda 115 kişi öldürüldü. Diğer tüm ölümler, medya haberlerinde veya resmi askeri duyurularda detaylı olarak açıklanmayan eylemler veya çatışmalar sırasında gerçekleşti. Temmuz 2015’ten bu yana öldürülen devlet güvenlik kuvvetleri mensuplarının ortalama yaşı 28.6’dır. En az 622 sivil ve 226 “tanımlanamayan kişiler” Temmuz 2015’ten bu yana öldürüldü. Bu ölümler, Kriz Grubu’nun kullanmış olduğu kaynak metotlarıyla doğrulanamayan ölümler olarak kaydedilmiştir. 2015 Temmuz’undan bu yana en az 4.573 PKK militanının ölümü Kriz Grubu tarafından doğrulandı. Militan ölümlerinin doğrulanması, PKK’nın üyelerinin ölümünü savaş sonrası haftalar, aylar veya hatta yıllar sonra rapor etme pratiği nedeniyle karmaşıktır. 2015 Temmuz’undan bu yana en az 4.028 Halk Savunma Gücü (HPG), PKK’nın temel silahlı kanadı olmak üzere en az 538 Sivil Koruma Birimleri (YPS), PKK’nın kentsel genç milislerinden oluşan bir ağ ve 7 Kurdistan Freedom Falcons (TAK) üyesi öldürüldü. TAK, batı Türkiye’de saldırıları üstlenen PKK ile ilişkili (bazı araştırmacılar tarafından PKK’nın operasyonel bağlantısı olmayan bir “yan dal”) olarak kabul edilir. 2015 Temmuz’unda (yukarıdaki tüm grupları içeren) öldürülen PKK militanlarının yaklaşık %26’sı kadındır. Ölümcül çatışmaya ilişkin verilerin görselleştirilmesi, Kriz Grubu analistlerinin karmaşıklığını anlamasına yardımcı olmaktadır. Bu, çatışmanın etkisini azaltmaya veya çözmeye yönelik çalışmalarda bulunan diğer savunuculara, politika yapıcılara ve diğer ilgili kişilere de yardımcı olabileceğine inanıyoruz. Kriz Grubu, 2011 yılından bu yana açık kaynaklı bir ölüm veri tabanı oluşturmaya başladığından, Türkiye’de PKK ile olan çatışma ile ilgili tüm ölüm iddialarını saptamak için çalışmıştır. 2015 Temmuz’undan bu yana tüm ölümlerin isimlerini belirlemek için çalışmıştır. 2015 Temmuz sonrası sayıma sadece isimleri tespit edilebilen ölümler dahil edilir. Kriz Grubu’nun tam veri setini üçüncü taraflarla paylaşmaz. Ayrıca Kriz Grubu, Türkiye, Kuzey Irak ve Kuzey Suriye’deki bu çatışmada şiddetli olayların mobilize edilen verilerine göre eğilimleri görselleştirmek içinde Birden Çok Konum ve Olay Veri Projesi (ACLED) tarafından toplanan verileri kullanmıştır. Kriz Grubu, bu ve diğer veri görselleştirmeleri için geri bildirimi değerli bulmakta ve bunu güncellemelere entegre etmektedir. Bilgi ve sorularınızı [email protected] adresine gönderebilirsiniz. Kriz Grubu, veri toplama ve doğrulama yöntemleri hakkında daha fazla bilgiye ulaşmak için: 1. Devlet Güvenlik Kuvvetleri Türkiye’nin devlet güvenlik güçleri askerler, polis memurları ve köy korucularından oluşmaktadır. Kriz Grubu, bu kategorideki ölümleri doğrulamak için Türk Silahlı Kuvvetleri’nin cenaze törenlerine dair basın haberleri ve resmi duyuruları kullanmaktadır. PKK militanlarıyla doğrudan çatışmada ölenlerin yanı sıra güvenlik kuvveti ölümleri, devriyede iken hedef alınan ve devamsızlık sırasında öldürülen güvenlik görevlilerini içerir. Kriz Grubu, trafik kazaları, intiharlar veya diğer çatışma dışı ölümleri, güvenlik operasyonlarıyla doğrudan bağlantılı olmadıkça saymamaktadır. 2. Siviller ve Tanımlanamayan Kişiler Sivil ölümleri Türkçe basında yapılan haberler ve güvenilir kaynaklar olan insan hakları gruplarının raporları ile doğrulanır. Bir birey, basın raporları veya diğer kaynaklar tarafından sivil olarak onaylandığında veya yaşları veya diğer faktörleri silahlı çatışmalara katılımı olasılıksız hale getirdiğinde veya aktif çatışma bölgesi dışında öldülerse, sivil olarak kabul edilir. Sivil ve savaşçı arasındaki çizgi, özellikle 2015 Aralık-2016 Haziran tarihleri ​​arasında Türkiye’nin güneydoğusundaki kentsel bölgelerde sivil kıyafetli PKK genç milislerinin ortaya çıkmasıyla belirsiz hale gelmiştir. Bu nedenle, bazı kişiler sivil olarak pozitif şekilde belirlenemedi, ancak aynı zamanda PKK veya yan kuruluşları tarafından da talep edilmediler. Kriz Grubu, silahlı çatışma bölgelerinde 16-35 yaşları arasındaki ve ne sivil ne de savaşçı olarak tanımlanamayanlarını “tanımlanamayan kişiler” olarak sınıflandırır. 3. PKK Militanları Militanlar, Türkçe basında yapılan haberler veya PKK’nın doğrudan ilişkili medya kuruluşlarından elde edilen raporlar ile belirlenir. Militan ölümlerinin doğruluğu, PKK’nın ölümlerini haftalar, aylar veya hatta yıllar sonra haber verme pratiği nedeniyle sınırlıdır. Kriz Grubu, sadece kullanmış olduğu açık kaynaklı metodoloji ile doğrulanabilen ölümleri sayar ve sayıları, Türk hükümeti tarafından yapılan ölüm iddialarını reddetmek olarak görülmemelidir. Ölümün kesin günü, özellikle uzun süreli sokağa çıkma yasakları altında bulunan veya ıssız dağlık bölgelerde ölen, aynı zamanda sadece hafta veya ayı tespit edilebilen 100’ün üzerindeki birinin adı yoktur. Bu kişilerin isimleri, Kriz Grubu veritabanında her tespit edilen ayın veya haftanın son gününe eklenecek şekilde düzenlenmiştir. Kriz Grubu, PKK’nın HPG gibi “komutanlar” olarak adlandırdığı veya belirgin bir savaş rolü biçtiği militanları tecrübeli olarak sınıflandırır.